AKŞEHİR KAYMAKAMI ESRARENGİZ BİR KOMUTAN: TEKELİOĞLU SİNAN BEY

1930 yılı Aralık ayında Akşehir’e kaymakam olarak görevlendirilen Ali Sinan Tekelioğlu  Kurtuluş Savaşı’nda generalin yöneteceği bir askeri birliği yüzbaşı rütbesi ile yönetmiş esrarengiz bir komutandır.

1889’da Edirne’nin Uzunköprü ilçesi Halise Hatun Mahallesi’nde doğdu. Asıl adı Ali Ratip’tir. Babası Avukat Reşat Behçet, annesi Fitnat Hanım’dır. Öğrenim hayatına Edirne’de başladı ve 1 Kasım 1908’de Harp Okuluna girip 1911’de asteğmen rütbesiyle mezun oldu.

Harp Okulundan mezun olduktan sonra 1911’de asteğmen rütbesiyle Kozana Fırkasına atandı. Bu görevde iken Balkan Harbi’ne katıldı ve Selanik’te Yunanlara esir düştü. 1 Haziran 1915’te üsteğmen rütbesine yükseldi.

Trablus’taki muharebelere katıldı. Birinci Dünya Savaşı’nda Çanakkale ve Filistin Cephelerinde görev yaparken birkaç defa yaralandığı için 1916’da geri hizmete alındı. 28 Temmuz 1918’de yüzbaşı rütbesine terfi etti.

Millî Mücadele başlangıcında Refet (Bele) Bey’in emriyle jandarmaya nakledildi. Kayseri’de Jandarma Bölük Komutanlığında (5’inci Askeralma Heyeti) bulundu. Bu sırada Kayseri Ulu Cami’de verdiği konferans üzerine, Damat Ferit Paşa Hükûmetince kurulmuş olan General Folo’nun başkanlığındaki özel komisyonun kararıyla askerlikten çıkarılıp kara listeye alındı.

1919’da Heyeti Temsiliye emri ile 4’üncü Kolorduya verilip Batı Kilikya Cephesi Komutanlığına getirildi. Heyeti Temsiliye Reisi Mustafa Kemal Paşa’nın talimatıyla Batı Kilikya Cephesi Komutanlığına getirilen Ali Ratip Bey’in adı, görevin gizliliğinden dolayı “Tekelioğlu Sinan” olarak tespit edildi.

Teşkilatlandırdığı mücahitlerle Fransızları yenilgiye uğratıp, Adana ve çevresinin kurtarılmasında etkin hizmetler verdi. Batı Kilikya Cephesi Komutanı olarak verdiği mücadeleyi “Tekelioğlu Sinan” adıyla hatırat olarak kaleme aldı. Bölgede halk arasında “Sinan Paşa” olarak tanındı ve sevildi.

Adana’daki mücadeleden sonra emrindeki birliklerle Batı Cephesi’ndeki muharebelere katıldı. 22 Şubat 1921’de binbaşı rütbesine yükselip 19 Temmuz 1925’te kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Askerlikle ilişkisini kestikten sonra 19 Ekim 1927’de Fethiye, 26 Haziran 1930’da Daday kaymakamlığı yapmıştır.

 11 Aralık 1930’da Akşehir Kaymakamlığına atandı. 18 Ekim 1931 tarihinde İstanbul Hukuk Fakültesi’nde öğrenim görmek için Akşehir’den ayrılmıştır.  İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine devam edip 1935 yılında Hukuk Fakültesini bitirdi. Hukuk öğrenimini tamamladıktan sonra 16 Aralık 1935’te İktisat

Bakanlığı Ölçüler ve Ayarlar Memurluğuna atandı. 6 Ekim 1937’de Ölçü ve

Ayarlar Müfettişliğine yükseldi. 1 Temmuz 1938’de Zonguldak bölgesinde

görev yapmaya başladı.

Batı Kilikya Cephesi Komutanı olarak talimatla aldığı “Tekelioğlu Sinan” takma adını, Millî Mücadele’den sonra gerçek ad olarak kullandı ve Ali Ratip olan adı, nüfus kaydında Ali Sinan Tekelioğlu olarak geçti.

Siyasete atılmak üzere müfettişlik görevinden 1 Nisan 1939’da ayrıldı. VI. dönem seçimlerine katılıp, 26 Mart 1939’da Seyhan (Adana)’dan milletvekili seçildi. 18-24 Eylül 1943 tarihleri arasında kısa bir süre Ulaştırma Bakanlığı Özel Kalem Müdürlüğünde bulundu. 24 Eylül 1943’te TCDD İşletmesi Genel Müdürlüğü Müfettişliğine getirildi. VII, VIII, IX ve X. dönemlerde de Seyhan Milletvekilliğini sürdüren Sinan Tekelioğlu, milletvekilliği süresince çok sayıda önerge, kanun tasarısı ve teklifi ile TBMM’de faal bir şekilde görev yaptı.

Millî Mücadele’de bir generalin komuta edeceği büyük kuvvetleri yönettiğinden, kendisine özel kanunla general rütbesinin maaşı tahsis edildi. İstiklal Madalyası sahibi olan Sinan Tekelioğlu, 15 Aralık 1965’te Ankara’da vefat etti. Kabri, Ankara’da Cebeci Şehitliği’ndedir.

Kaynak: Kuvayımilliye Komutanı Tekelioğlu Sinan Bey’in Günlüğü Genelkurmay Personel Başkanlığı Askerî Tarih ve Stratejik Etüt (ATASE) Daire Başkanlığı Yayınları Ankara Genelkurmay Basımevi 2012